OPIS BADAŃ:
Badania naukowe prowadzone przez dr hab. Dorotę Weredę pozwoliły na poznanie dziejów obszarów Południowego Podlasia pokazujących jego znaczenie jako obszaru o bogatym dziedzictwie wielokulturowym, w aspekcie miejsc, biografii, grup społecznych oraz idei.
Na obszarze diecezji siedleckiej od średniowiecza do drugiej połowy XIX wieku wraz z strukturami Kościoła łacińskiego funkcjonowały struktury Kościołów Wschodnich: unickiego i prawosławnego. Ważnym centrum religijnym zarówno dla społeczności obrządku greckiego, jak również łacińskiego, było będące własnością Radziwiłłów miasto Biała Książęca - współcześnie Biała Podlaska, gdzie w pierwszej połowie XVIII wieku na książęcym dworze Radziwiłłów, a następnie od lat 60. XVIII wieku, w tamtejszej cerkwi przy klasztorze bazylianów znajdowały się relikwie św. Jozafata Kuncewicza. Krajobraz religijny i kulturowy został zniszczony na skutek represji władz rosyjskich, w efekcie których zlikwidowane zostały struktury Cerkwi unickiej.
W kręgu zainteresowań badawczych znalazła się problematyka dotycząca dziejów unickich struktur na obszarze współczesnej diecezji siedleckiej, tworzenia nowych modeli kulturowych, wpływu przeobrażeń w sferze kultury religijnej na komunikację lokalnych społeczności.
Kolejnym aspektem badań jest poznanie wyróżniających się aktywnością postaci w dziejach diecezji, mi in. biskupa Ignacego Świrskiego, profesora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.
UPOWSZECHNIANIE WYNIKÓW BADAŃ
Publikacje
1. Wereda Dorota, Działalność Ignacego Świrskiego w Wilnie, Biografistyka Pedagogiczna, vol. 7, nr 1, 2022, s. 51-82, DOI:10.36578/BP.2022.07.09.
2. Wereda Dorota, Kultura muzyczna w pracy duszpasterskiej bazylianów w Białej Podlaskiej, W: Umysł otwarty. Historia — kultura — społeczeństwo. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Witoldowi Kołbukowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin / Cybulski Marcin, Mocarz-Kleindienst Maria, Saweneć Andrij (red.), 2022, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, ISBN 9788382880250, s. 111-120.
3. Wereda Dorota, The role of the cult of Josaphat Kuntsevych in Biała Podlaska in creating intercultural space, Historia i Świat, 10, 2021, s. 253-268.
4. Wereda Dorota, Handover of the buildings and equipment remaining after the dissolution of the Pauline monastery in Leśna Podlaska in 1864 to the Eastern Orthodox Church and its further history, Historia i Świat, 8, 2019, s. 133-148. DOI:10.34739/his.2019.08.09, 40
5. Wereda Dorota, Społeczność unicka Kodnia w XVII-XVIII w, W: Dziedzictwo Kodnia Sapiehów : kultura, religia, polityka / Zając Paweł (red.), 2020, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ISBN 978-83-66399-29-7, s. 63-79.
Monografia
Diecezja Siedlecka 1818-2018. Studia i materiały z dziejów, red. ks. B. Błoński, R. Dmowski, D. Wereda, Siedlce 2018, ss. 590.
Książka zawiera 22 teksty problemowe dotyczące 200 lat dziejów diecezji. Autorzy postawili sobie za cel syntetyczne przedstawienie ważnych aspektów funkcjonowania diecezji na przestrzeni dziejów takich jak: polityczne uwarunkowania jej powstania, struktury administracyjne, urzędy diecezjalne, takie jak sąd biskupi, kapituły, kurię i seminarium aż po tak przekrojowe zagadnienia jak życie liturgiczne, działalność charytatywną, działalność zakonów itp. W pracy zamieszczono również materiały źródłowe w postaci tekstów bulli papieskich, map i bibliografii.
Referaty na konferencjach naukowych i popularno-naukowych
Dorota Wereda, ref. Codzienne życie i obyczajowość unitów. Kulty pątnicze; konferencja nt. "Z tego pnia życia i wiary czerpiemy dzisiaj siły", Wohyń, 27 października 2023 r.
Dorota Wereda, ref. Розвиток культу Йосафата Кунцевича у палаці Радзивилів у Білій Підляській; konferencja nt. "Juozapatas Kuncevičius: istorija, palikimas, atmintys", Wilno, 14-15 października 2023 r.
Dorota Wereda, ref. Źródła do działalności uniwersyteckiej ks. Ignacego Świrskiego; konferencja „Sługa Boży bp Ignacy Świrski w źródłach archiwalnych”, Siedlce, 22 marca 2022 r. [link do: Podlasie 24 link do: WSD w Siedlcach]
Dorota Wereda, ref. Społeczność unicka Kodnia; konferencja „Dziedzictwo Kodnia Sapiehów. Kultura, religia, polityka”, Warszawa, 26 października 2019 r.
Dorota Wereda, ref. Rola kultu maryjnego dla unickiej społeczności Podlasia; konferencja „Z dziejów Diecezji Siedleckiej”, Siedlce, 25 listopada 2017 r. [link do Archiwum Katolickiego Radia Podlasie: Fragment wystąpienia dr hab. Doroty Weredy]
Wykłady:
Dorota Wereda w ramach Spotkań Regionalnych w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Białej Podlaskiej wygłosiła wykład nt. Bazylianie bialscy, Biała Podlaska, 26 kwietnia 2018 r.
Media:
"Echo Katolickie", 2023, nr 11, rozmowa na temat działalności bp. Ignacego Świrskiego w Wilnie. (LINK)
„Życie Siedleckie”, 24.02.2023, artykuł nt. „Biskup Ignacy Świrski - profesor uniwersytetu”. (LINK)
„Życie Siedleckie”, 12.11.2022, artykuł nt. „Święty Jozafat Kuncewicz. Z Podlasia do Watykanu”. (LINK)
Powołanie do Komisji Historycznej ds. procesu beatyfikacyjnego bp. Ignacego Świrskiego (2017 r. ).
29 czerwca 2017 r. Bp Kazimierz Gurda ustanowił komisję biegłych historyków i archiwistów celem zbadania pism niedrukowanych i dokumentów archiwalnych a następnie opracowania wymaganej przez prawo relacji.
link do: Podlasie 24
Powołanie dr hab. Doroty Weredy (wersja skanowana)
Medal „Zasłużony dla Diecezji Siedleckiej” dla Doroty Weredy (2018 r.)
Podpisanie umowy o współpracy Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego z Diecezją Siedlecką (luty 2019) [link do: strony UPH, strony Podlasie24]
Kolejny etap realizacji porozumienia o współpracy zawartego pomiędzy UPH a Diecezją Siedlecką (13 stycznia 2021) [link do: strony UPH, strony Podlasie24]